Typ miejsca

Informacje nt. zbrodni

W Dukli istnieją dwa cmentarze żydowskie, tzw. stary i nowy. Pierwsze pochówki na starym cmentarzu datowane są na XVIII wiek, podczas gdy nowy cmentarz został założony w drugiej połowie XIX wieku. W czasie niemieckiej okupacji dukielskie nekropolie stały się miejscem kaźni i masowych pochówków miejscowych Żydów.

Cytowane poniżej dokumenty nie precyzują, na którym z cmentarzy zakopywano zwłoki ofiar Holocaustu. W latach 1942-43 doszło do następujących mordów, których ofiary spoczywają do tej pory w nieoznakowanych mogiłach na dukielskich cmentarzach:

12 lutego 1942 r. zostało zamordowanych 11 osób, ich zwłoki zakopano w grobie o wymiarach 3 x 1 m. Tego dnia zginęli: Chaim Spira, Majer Rechtschufen, Tyla Freis, Izrael Fries, Zimerspitz, Izak Gutwirt, Feitel Stein, Naftali Stein (lat 32), Moses Zehngut (lat 48) i dwoje dzieci – nazwiska nieznane.

28 marca 1943 r. zamordowano 8 osób, ich ciała zakopano w jednym grobie, wszyscy pochodzili z Dukli: Helena Zajdel, Braja Piotr, Dawid Krill, Józef Krill, Jakub Krill, Jankiel Altholz, Izrael Altholz, Benek Scherer.

W 1943 r. zastrzelono Żydówkę nazwiskiem Ritter w wieku ok. 30 lat zamieszkałą w Dukli na tzw. Łąkach. Zwłoki zakopano na cmentarzu żydowskim (IPN BU 2448/861).

Identyfikacja grobu na podstawie nieinwazyjnych badań.

W trakcie wizji lokalnej dnia 28.07.2014 r. przeprowadzono oględziny starego oraz nowego cmentarza żydowskiego (GPS: cmentarz nowy N49°32’53.8″E21°41’04.0″, cmentarz stary N49°32.518”E 21°41.386′). Wizja odbyła się bez obecności świadka lub świadków.

Nie przeprowadzono badań georadarowych.

Przeprowadzono kwerendę fotografii lotniczych dla tego obszaru, w wyniku której pozyskano zdjęcie lotnicze z dnia 04.07.1944 r. Interpretacja fotografii lotniczej ujawniła miejsca naruszone na terenie starego cmentarza. Widoczne naruszenia w północno-zachodniej, zachodniej oraz wschodniej części cmentarza starego.

Pomiar rzeźby terenu (LIDAR) zwraca uwagę na dwa wyraźne naruszenia na terenie nowego cmentarza.

Kontakt i współpraca

Nadal poszukujemy informacji na temat lokalizacji grobów w Dukli i tożsamości ofiar. Jeżeli wiesz coś więcej, napisz do nas na adres mailowy: fundacjazapomniane@gmail.com.

Bibliografia

IPN BU 2448/861, Materiały archiwalne.

IPN GK 163/34, Kwestionariusz o egzekucjach masowych i grobach masowych.

IPN Rz 191/149, Ankiety GKBZH w Polsce. Egzekucje. Pow. Krosno.

IPN Rz 191/195, k. 4-8, Okręgowa KBZpNP w Rzeszowie, Rejestr miejsc i faktów zbrodni zbrodni hitlerowskich z pow. Krosno.

IPN Rz 191/311, Obóz pracy w Dukli. Pow. Krosno, OKBZpNP, IPN w Rzeszowie.