Typ miejsca

Informacje nt. zbrodni

“W roku 1943 żandarmeria z Koluszek przejeżdżając przez wieś Redzeń Nowy zauważyła grupę dzieci (6 chłopców i dziewczynkę) lat 7-13, które chodziły po wsi za jałmużną. Dzieci żandarmi przyprowadzili do pobliskiego lasu na polu A. Lutomskiego, następnie zaczęli szczuć psem, który dzieci gryzł i szarpał. Uciekające dzieci przed psem żandarmi zabijali. Po egzekucji miejscowi chłopi zakopali ofiary mordu.” (IPN BU ) 

4 maja 2021 r. odbyliśmy wizję lokalną grobu w Redzeniu Nowym. Na miejscu zastaliśmy pomnik wzniesiony na skraju lasu przez izraelską Fundację Shem Olam około 10 lat wcześniej. Na pomniku znajduje się następujący napis: ”Tu spoczywa siedmioro dzieci polskich narodowości żydowskiej zamordowanych w tym miejscu przez żandarmów niemieckich z Koluszek po ucieczce z transportu do obozu zagłady w 1943 r.”

Latem 2021 r. w lokalnej prasie ukazał się artykuł Zbigniewa Komorowskiego. Autor przedstawia sześć wersji okoliczności śmierci żydowskich dzieci przekazanych przez mieszkańców wsi, stawia wiele pytań, na które nie znamy odpowiedzi i być może nigdy ich nie poznamy. Według jednej z wersji dzieci były uciekinierami z getta Brzezinach, według innej uciekły z pociągu jadącego prawdopodobnie do obozu zagłady. Nie ma pewności również co liczby zamordowanych dzieci oraz ich wieku w chwili śmierci. W jednej z wersji cytowanej przez Komorowskiego pojawia się matka dzieci, która albo ginie razem z nimi albo odnajduje ich ciała a jej krzyk rozpaczy zwabia Niemców, z których rąk i ona również ginie. Istnieją przekazy jakoby jednemu lub dwójce dzieci udało się uciec, brak jednak informacji o ich dalszych losach. Co do jednego nie ma wątpliwości: na Górniaku zamordowano kilkoro żydowskich dzieci, ich ciała do dziś spoczywają w leśnym grobie.

Na wspomnianym pomniku oprócz inskrypcji w języku polskim, znajduje się metalowa tabliczka z następującym napisem w języku hebrajskim: “W tym miejscu w roku 1943 Niemcy zamordowali żydowskich chłopców i dziewczynki, które próbowały uciec, skacząc z wagonu w drodze w nieznane. W tym lesie zostały wyłapane i rozstrzelane” (tłumaczenie za artykułem Zbigniewa Komorowskiego)

Upamiętnienie

W domniemanym miejscu grobu znajduje się pomnik wzniesiony przez izraelską organizację Shem Olam Faith and the Holocaust Institute for Education, Documentation and Research. Na pomniku widnieje napis w językach polskim i hebrajskim. 

Identyfikacja grobu na podstawie nieinwazyjnych badań.

Badania bezinwazyjne w Redzeniu Nowym są planowane na 2022 r.

Kontakt i współpraca

Nadal poszukujemy informacji nt. tożsamości żydowskich ofiar w Redzeniu Nowym. Jeżeli wiesz coś więcej napisz do nas na adres mailowy: fundacjazapomniane@gmail.com.

Bibliografia

Zbigniew Komorowski “Jej matka ukrywała Żydów” w: Tydzień w Koluszkach nr 31 6.08.2021 r.

IPN 2448/628-632 Ankiety Głównej Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich w Polsce oraz Okręgowej Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich w Warszawie, zebrane w latach 1968-1972. Ankiety dotyczące województwa łódzkiego

Dziękujemy International Holocaust Remembrance Alliance oraz Ambasadzie Republiki Federalnej Niemiec w Warszawie za dofinansowanie projektu badawczego, dzięki któremu zdobyliśmy materiały dotyczące tej miejscowości.