Narew – uroczysko Reza
gmina: Narew, powiat hajnowski, województwo podlaskieTyp miejsca
Przy drodze z Narwi do Bielska Podlaskiego, skręt na miejscowość Makówka, uroczysko RezaInformacje nt. zbrodni
W materiale dowodowym śledztwa S 356/71 (IPN Bi 1/534, IPN BI 1/535) znajduje się informacja o rozstrzelaniu aptekarza Pilca z synem na uroczysku Reza koło Narwi pod koniec 1942 r. lub na początku 1943 r.
Aleksandra Z.: “Daty dokładnie nie przypominam, ale także po likwidacji getta, chyba pod koniec 1942 r. lub na początku 1943 r. w Narwi i okolicznych wsiach ukrywał się aptekarz pochodzenia żydowskiego wraz z synem. Aptekarz ten nosił nazwisko Pilc, imienia jego nie znam. Pewnego dnia Pilc dobrowolnie zgłosił się na posterunek żandarmerii w Narwi. Co było powodem, że zgłosili się, nie wiem. Żandarmi umieścili ich najpierw w miejscowym areszcie, gdzie przebywali chyba jeden dzień. Widziałam ich osobiście i przez lufcik podawałam jedzenie. Na drugi dzień dowiedziałam się od mieszkańców Narwi, że Pilc z synem zostali wywiezieni przez żandarmów za Narew w kierunku Bielska Podlaskiego i tam na uroczysku “Reza” przy drodze, jeszcze przed Klejnikami, rozstrzelano ich. […] Aptekarz Pilc miał około 50 lat, a jego syn około 18 lat. Po śmierci Pilca słyszałam, że także zostały ujęte jego żona z córką, które przechowywały się oddzielnie i ich także rozstrzelali żandarmi z Narwi. chyba w pobliżu Treszczotek.” (zeznanie z dnia 23 maja 1973 r., S 356/71)
Identyfikacja grobu na podstawie nieinwazyjnych badań.
W dniu 27.08.2014 r. przeprowadzono wizję lokalną w miejscu podawanym jako przybliżona lokalizacja zbiorowego grobu (GPS: N52°53.4028’E023°29.29′) przy drodze z Narwi do Bielska Podlaskiego, przy skręcie na miejscowość Makówka. Podczas wizji nie był obecny świadek. Brak dokładnego wskazania.
Nie prowadzono badań geofizycznych.
Nie przeprowadzono kwerendy fotografii lotniczych dla tego obszaru.
Źródła
Kontakt i współpraca
Nadal poszukujemy informacji na temat tożsamości ofiar i lokalizacji żydowskich grobów w Narwi. Jeżeli wiesz coś więcej, napisz do nas na adres mailowy: fundacjazapomniane@gmail.com.
Bibliografia
sygn. DS 356/71, Okręgowa Komisja Badania Zbrodni Hitlerowskich w Białymstoku:
Protokół przesłuchania świadka – Zofii, 22 maja 1973 r. (s. 2 – 7).
sygn. DS 356/71, Okręgowa Komisja Badania Zbrodni Hitlerowskich w Białymstoku: Protokół przesłuchania świadka – Aleksandry, 23 maja 1973 r. (s. 10 – 13).
sygn. DS 356/71, Okręgowa Komisja Badania Zbrodni Hitlerowskich w Białymstoku: Protokół przesłuchania świadka – Juliana, 1 czerwca 1973 r. (s. 26 – 28).
sygn. DS 356/71, Okręgowa Komisja Badania Zbrodni Hitlerowskich w Białymstoku:
Protokół przesłuchania świadka – Jana, 22 lutego 1974 r. (s. 43 – 45); Zdjęcie – Widok miejsca zastrzelenia Żyda Majera w Narwi, miejsce wskazuje Jan i sołtys z Narwi. (str. 58); Zdjęcia – widok szosy, przy której rozstrzelano Żyda Pilca z synem w 1942 lub 1943 r. oraz strzałką wskazane miejsce, w którym rozstrzelano Pilca z żoną (s. 62).
IPN, Sygn. S 33/15/Zn, Postanowienie o umorzeniu śledztwa z dnia 16.07.2015 roku w sprawie nazistowskich zbrodni wojennych na terenie powiatu Hajnówka.
sygn. IPN BU 2448/25, Zespół: Ankiety Głównej komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich w Polsce, żydowskie groby wojenne na terenie pow. hajnowskiego, “Ankiety GKBZHwP oraz Okręgowej Komisji Badania Zbrodni HItlerowskich w Warszawie, zebrane w latach 1968 – 1972, Ankiety dotyczące województwa białostockiego – I, Powiat Hajnówka, Miejscowość Narewka Mała, miejscowość Narew.
St. sierż. A. Panfiluk, PLAN miejsca dokonanego morderstwa dwóch Żydów na szosie Narew – Klejniki w okresie okupacji hitlerowskiej [brak daty].
St. sierż. A. Panfiluk, PLAN miejsca rozstrzelania przez hitlerowców Żyda Majera w Narwi, pow. Hajnówka [brak daty].