Typ miejsca

Informacje nt. zbrodni

Na terenie Miechowa znajdują się co najmniej dwa nieoznakowane groby ofiar Holocaustu. Jeden z nich to mogiła nieznanej liczby Żydów, zamordowanych w trakcie akcji wysiedleńczej do obozów zagłady w drugiej połowie 1942 roku. Ludność przeznaczoną do wywózki zgromadzono na łąkach (tzw. Łąki Różyckiego) w pobliżu stacji kolejowej w Miechowie, gdzie czekali na pociągi. Kiedy nadeszła godzina wyjazdu, ci, którzy nie byli w stanie o własnych siłach dojść do wagonów, byli na miejscu zabijani. Informacje o istnieniu tego grobu przekazał nam Józef  W. (rocznik 1926), mieszkaniec Miechowa, który był na miejscu dzień po wywózce.

Pan Józef: “Łąki Różyckiego koło stacji [kolejowej] tam gdzie pojedziemy, tam był zbiór ich cały, tam, proszę Panią, nawet z getta to robili taki czerwony krzyż i tam wozili herbatkę, jak ich wysiedlali. […] Szliśmy tędy koło tej góry i świeży grób był tutaj nasypany, dosyć duży, a te Żydki, proszę Pani, były tam z tamtej strony, na tych łąkach i oni pędzili ich pod tą skarpę na wagony, który był słaby taki, to zabili i tu pochowali. Gdzieś tu od tego słupa, tu był drewniany słup i tu gdzieś będzie w tym miejscu, gdzieś tak… Mogiła była dosyć duża, może mniej jak 6 metrów, może było 4 albo 5. Mało kto to zwraca uwagę na to […] tu był cały zbiór Żydków i oni pędzili, proszę Pani, wieczorem to wszystko na wagony, który był niedołężny albo zemdlał albo co, zabili.” (Miechów, czerwiec 2014 r.)

Identyfikacja grobu na podstawie nieinwazyjnych badań.

W trakcie przeprowadzanych wizji lokalnych w 2014–2016 r. udało się dotrzeć do przybliżonej lokalizacji zbiorowego grobu wskazanego przez świadka. Miejsce to znajduje się przy dworcu PKP (GPS: N50°21.297’E020°00.802′). Świadek stosunkowo dokładnie określił miejsce zbiorowego grobu. Prawdopodobnie miejsce to było wielkorotnie przekopywane w przeszłości, co wyklucza możliwość przeprowadzenia miarodajnych badań georadarowych.

Pomiar rzeźby terenu (LIDAR) ukazuje niewyraźne zmiany w topografii tej lokalizacji.

Nie przeprowadzono kwerendy zdjęć lotniczych dla tego obszaru.

Kontakt i współpraca

Nadal poszukujemy informacji na temat tożsamości ofiar i lokalizacji żydowskich grobów w Miechowie. Jeżeli wiesz coś więcej, napisz do nas na adres mailowy: fundacjazapomniane@gmail.com.

Bibliografia

Nagranie Fundacji Zapomniane [zapis audio], imię: Józef [świadek naoczny], data ur. 1926, miejsce zamieszkania: Miechów, temat i słowa klucze: żydowskie groby w Miechowie, rozm. przepr. Agnieszka Nieradko, Miechów,  7 maja 2014 r.

IPN BU 2448/456, s. 1-5, Ankiety Głównej Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich w Polsce oraz Okręgowej Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich w Warszawie zebrane w latach 1968-1972. Ankiety dotyczące województwa krakowskiego – VII. Powiat Miechów: ankiety.

IPN BU 2448/456, s. 1-9 Ankiety Głównej Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich w Polsce oraz Okręgowej Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich w Warszawie zebrane w latach 1968-1972. Ankiety dotyczące województwa krakowskiego – VII. Powiat Miechów: ankiety.

IPN BU 2448/457, Ankiety Głównej Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich w Polsce oraz Okręgowej Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich w Warszawie zebrane w latach 1968-1972. Ankiety dotyczące województwa krakowskiego – VII. Powiat Miechów: ankiety.

Notatka z 2 lipca 2013, “Żyd Szlomko”, Katarzyna Odrzywołek i Witold Jagocki z Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie.

Publikacja Ministerstwa Sprawiedliwości, Egzekucje na terenie województwa krakowskiego w latach okupacji 1939-1945, Warszawa 1975.

Biuletyn Głównej Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich w Polsce, tom IX, Wydawnictwo Prawnicze: Warszawa 1957.

IPN GK 163/9 Ankieta. Egzekucje. Groby. Województwo krakowskie; Tom II; Kwestionariusze o egzekucjach masowych i grobach masowych – woj. krakowskie.

Kserokopie materiałów śledztwa sygn. Ds. 26/68:

• Sprawozdanie w sprawie śledztwa Ds 26/68 pko Władysławowi Olejakowi
• Protokół rozprawy głównej z dnia 26 maja 1948 r.
• Wyciąg z zeznań własnych Philipa Riedingera dot. b. żandarma niemieckiego Olejaka.

Kserokopie materiałów śledztwa sygn. Ds. 1/69 przeciwko F. Schmidtowi, zastępcy Kreishauptmana, podejrzanego o dokonanie licznych zabójstwa na terenie powiatu miechowskiego, t. I, s. 20-29, 73-76.

List z IPN KŚZpNP OKŚZpNP w Krakowie do Oddziałowego Biuro Udostępniania i Archiwizacji Dokumentów w Warszawie podsumowanie analizy akt śledztw o sygn. Ds 26/68 i Ds. 1/69.

Materiały dotyczące żydowskich grobów wojennych w Miechowie (transkrypcje zeznań świadków, pliki video i audio z relacjami świadków) zostały opracowane dzięki dofinansowaniu ze środków Stowarzyszenia Żydowski Instytut Historyczny w ramach projektu “Żydowskie groby wojenne. Dokumentacja.”