Typ miejsca

Informacje nt. zbrodni

W 1943 r. w Jankowie-Skarbowie z rąk żandarmów z posterunku w Miastkowie zginęli ukrywający się w Jankowie handlarz Mendel (lat 33) i szewc Chaim (lat 28). Z relacji zebranych 17 sierpnia 2017 r. wśród mieszkańców miejscowości wynika, że pochodzili z Nowogrodu. Zwłoki obydwu zakopano razem w polu. Zginęli prawdopodobnie tego samego dnia. Grób znajduje się na polu prywatnym.

W tej sprawie w latach 70. zeznawali mieszkańcy Jankowa i okolicznych miejscowości w ramach śledztwa o sygnaturze akt DS 164/69:

Franciszek W. (S 164/69), zeznanie z 14.08.1971 r.

“Przypominam sobie, że koło wsi Jankowo w pobliżu Nowogrodu, Niemcy rozstrzelali ukrywającego się Żyda wraz z rodziną. Żyd ten nazywał się Mendel. Ponadto, Niemcy rozstrzelali na polu koło Nowogrodu młodego Żyda. Był to syn kowala. Nazwiska tego Żyda nie pamiętam.” oraz zeznanie tego samego świadka złożone trzy lata później:

“Pamiętam, że w 1943 roku został zamordowany handlarz drewnem Mendel, lat 33. Żandarmi zabili go w pobliżu Jankowa-Skarbowa wraz z drugim ukrywającym się Żydem, Chaimem. Chaim był szewcem, liczył lat 28. […] Zarówno Chaim i Mendel byli moimi znajomymi i dlatego zainteresowałem się ich losami.”(S 164/69)

Józef Ch.  (Ds 164/69), zeznanie z 25.07.1973 r.:

“Żandarmi niemieccy z Miastkowa zamordowali na terenie naszej wsi [Jankowo-Skarbowo] dwóch Żydów. Byli to Mendel i Chaim. Byli to Żydzi z Nowogrodu, którzy ukrywali się. Mendel miał lat około 33, z zawodu był handlarzem, Chaim liczył około 28 lat, był szewcem. Samego momentu zabicia wspomnianych Żydów nie widziałem. Miało to miejsce na polu pana Stanisława, który jest niewidomy. Żandarmi znaleźli Żydów w ich kryjówce i od razu zamordowali. Zwłoki pozostawili na miejscu. Zostały one zakopane przez miejscową ludność.”

Grobu pomordowanych Żydów do tej pory nie udało się odnaleźć.

Kontakt i współpraca

Nadal poszukujemy informacji na temat tożsamości ofiar i lokalizacji żydowskich grobów w Jankowie-Skarbowie. Jeżeli wiesz coś więcej, napisz do nas na adres mailowy: fundacjazapomniane@gmail.com.

Bibliografia

Ds. 164/69, Akta w sprawie karnej zbrodni popełnionych przez żandarmów niemieckich w Miastkowie, pow. Łomża, na terenie Miastkowa i okolicznych miejscowości w latach 1941-1944. s. 16-19, 114-117.

Dziękujemy Conference on Jewish Material Claims Against Germany (Claims Conference) za dofinansowanie projektu badawczego, dzięki któremu zdobyliśmy materiały dotyczące tej miejscowości.